BDDK'nın son düzenlemesi hakkında yabancılar ne düşündü?

BDDK’nın TL ticari kredi tüketimi amacıyla açıkladığı yeni kurallar ardından turist bankalar da müşterileri amacıyla mümkün senaryolar sahibi olan bilgi notları yayımlamaya başladı.

Bloomberg bilgilerine göre Döviz varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşan aşağı yukarı 10 bin şirket bulunduğunu lakin aktiflerinin ya da satış hasılatının yüzde 10’unu aşan firma sayısında büyük ihtimalle çok daha az bulunduğunu bildiren Barclays Ekonomisti Ercan Ergüzel bu firmaların seçeneklerini şu şekilde sıraladı: Döviz varlıkları şirketin aktifleri ya da satış hasılatının yüzde 10’unun altına inene dek döviz satışı yapmak. Yabancı varlık alımı amacıyla döviz varlıklarını kullanmak. Açıklanan programın yalnızca nakit ve banka mevduatlarını kapsamasından ötürü eurobond satın alabilmek ya da dövize endeksli vadeli mevduat hesabına geçiş. Döviz varlıklarını stok alımı amacıyla kullanmak. Yabancı likidite varlıkları vatan dışı iştiraklerine ya da çatı şirketlerine aktarım etmek. Yeni TL kredisi kullanmamak.

"Döviz satılması gereken Aralık dar"

Barclays’e göre yerleşik şirketlerin toplam döviz varlıkları 79 milyar dolarken toplam varlık ve satışların 850900 milyar dolar arasında bulunduğu ön görü ediliyor.

Düşük rakam baz alındığında yüzde 10’u 85 milyar dolara denk geldiği belirti edilen bilgi raporunda ekonominin çapında döviz satması gereken aralığın son derece dar bulunduğuna ilgi çekildi.

Banka, şirketlerin çoklıkla önümüzdeki 12 aylık dönemde yapılacak borç/eurobond ödemeleri amacıyla döviz tuttuğunu lakin hammadde ve üretim amacıyla enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla döviz varlığına sahip şirketler de bulunduğunu kaydetti.

"Kredi vermekte isteksizlik olabilir"

Rapora göre BDDK bu uygulamayla firmalara 'dövizinizi şimdi satın şayet hammadde alımı ya da borç ödemesi amacıyla ihtiyacını olursa gelecekte spot pazardan yine alın' mesajını vermiş oldu.

Yabancı bankaların firmaları turist para varlıklarını satmaya zorlayan son uygulamalar ardından firmaların sahip olunan borçlarını tamamıyla çevirmeleri amacıyla rotatif kredi vermekte isteksiz davranma riskleri olacağı belirtilirken özel sektörün önümüzdeki 12 ay amacıyla yapması gereken borç ödemesinin 30 milyar doları banka ve 13 milyar doları şirketler olmak üzere 43 milyar dolar bulunduğu belirtildi.

Rotatif kredilerin sert şekilde düşmesi durumunda halihazırda sıkışmış olan döviz pazarsında daha çok baskı görülmesine sebep olabileceği belirti edilen raporda birtakım şirketlerin daha iyi bir döviz/TL resmi görene dek yatırım gerçeklştirmeyi erteleyebileceğine vurgu yapıldı.

Barclays programın TL üzerindeki kısa vadeli etkisine bağlı olarak uygulamadaki yüzde 10’luk barajın daha da sıkılaştırılarak yüzde 5’e düşürülebileceğini kaydetti.

Deutsche Bank: Ani bir duruşa sebep olabilir

Düzenlemeyle alakalı duyurduğu raporda son dönemde yapılan makro ihtiyati siyasetlara ilgi çeken Deutsche Bank ise son programın ana hedefinin döviz hesaplarında büyük varlıklar tespit edilen şirketlerin ucuz kredi yolu ile dışalım yapmasını önlemek bulunduğunu düşündüklerini kaydetti.

Düzenlemenin makro etkilerinin TL’de yaşanan ilk ralli ve döviz hesaplarında düşüş tarafında yaşanan yeni bir harekete karşın orta vadede ekonomik etkinlik amacıyla yeni zorluklar yaratabileceği belirtildi.

Banka son uygulamayla beraber şirketlerin uzun vadeli kredi tüketimini ve yatırım iştahının azaltabileceğine vurgu yapar iken önümüzdeki haftalarda büyümeyi olumsuz etkileyebilecek yeni makro ihtiyati önlemler görülebileceğini kaydetti.

Benzer uygulamaların devam etmesi durumunda önümüzdeki çeyreklerde ekonomide ani bir duruş yaşanma mümkünlığını elemediğini de bildiren banka son planlamanın turist şirketler arasında serbest pazar kurallarına dair kaygılar yaratabileceğini ve ülkeye uygulanabilecek direkt olarak yatırım iştahını olumsuz etkileyebileceği vurguladı.

Morgan Stanley'den BDDK değerlendirmesi

Morgan Stanley, BDDK’nın getirdiği yeni planlama ile alakalı yaptığı değerlendirmede, belirtiler tedbirlerin döviz mevduatlarının döviz korumalı mevduat hesaplarına dönüştürülmesi yolu ile TCMB'ye döviz kullanılabilirliğini artırabileceğini belirtti.

Morgan Stanley değerlendirmesinde, TL’nin bu sene şimdiye kadar Merkez Bankası vasıtasıyla gelen KKM ve ihracatçıların döviz teslimi gereklilikleri yolu ile biriken dolar arzına karşın mühim ölçüde dşayet kaybettiğini açıkladı.

BDDK’nın getirdiği planlamaye dair olarak, “Piyasa tepkisinin bu sefer benzer olacağından şüpheleniyoruz” diyen Morgan Stanley, istikrarın kısa bir vakit sağlanacağını, lakin nihayetinde TL’nin bir siyaset farklılığı olmadığında değer kaybetme eğilimine devam edeceğini kaydetti.