Çin'den ABD'ye Tayvan çağrısı

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, yaptığı açıklamada, dünyada sadece tek Çin olduğunu, Tayvan'ın onun ayrılmaz parçası olduğunu ifade ederek, "ABD, Tayvan ile bütün resmi görüşmelerini kesmeli, egemen iması taşıyan, resmi nitelikteki anlaşmaları müzakere etmeye son vermeli, Tayvan'ın bağımsızlığını savunan ayrılıkçı güçlere hatalı işaretler vermekten kaçınmalı." ifadesini kullandı.

Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) hükümetinin bütün Çin'in tek yasal temsilcisi olduğunu altını çizen Sözcü Cao, şunları kaydetti:

"Son vakitlerde ABD'nin Tayvan hususundaki girişimlerini artırdığını, sıksık tasarılar yaptığını farkediyoruz. Bunlar, 'tek Çin' ilkesini ihlal eden, Tayvan'ın bağımsızlığını savunan ayrılıkçıları cesaretlendiren ve Tayvan Boğazı'ndaki barış ve istikrarı bozmayı amaçlayan çabalardan ibaret."

Cao, ABD'yi "tek Çin" ilkesine ve Washington ile Pekin arasındaki diplomatik temasların esasını meydana getiren Üç Ortak Bildiri'deki taahhütlerine uymaya çağırdı.

ABD Ticaret Temsilciliği, dün yaptığı açıklamada, ABD ve Tayvan arasında ticaret girişiminin başlatıldığını ifade etmişti.

Söz hususu girişim ile ekonomik ve ticari temasların derinleştirilmesi amacıyla somut yollar geliştirilmesinin amaçlandığı belirti edilen açıklamada, ortak değerlere dayalı karşılıklı ticaret önceliklerinin geliştirilmesi ve inovasyon ile kapsayıcı ekonomik büyümenin teşvik edilmesinin hedeflendiği kaydedilmişti.

Ticaret girişiminin, ABD Başkanı Joe Biden'ın 23 Mayıs'ta Japonya'yı ziyareti esnasında "Çin'in Tayvan'a saldırması halinde askeri karşılık verileceğine" dair değerlendirmesi nedeniyle Çin ile gerilimin yükseldiği bir devreye denk gelmesi ilgi çekti.

ÇinTayvan anlaşmazlığı

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın sonrasında çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine, Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri Tayvan'a yerleşip, 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini söyleyerek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu girişim, Çin doğrultusunda kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik temas tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin sonrasında 1971'de BM Genel Kurulunda oluşturulan oylamada, Pekin hükümetinin Çin'in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz duruma gelmişti.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini özümseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik temaslar kurmasına, BM'de ve başka uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.