İngiltereAB ticaret anlaşmasında Kuzey İrlanda krizi patlak verdi

İngiltere’nin Kuzey İrlanda ile arasındaki ticari taahhütleri reddeden yasa tasarısını kabul etmesi halinde Avrupa Birliği, ada ülkesine karşı süratle ihlal prosedürlerini döneme alarak ticaret uyuşmasını askıya alacak.

Birliğin idari kolu olan Avrupa Komisyonu'nun atılacak adımları belirleyerek tavsiye niteliğinde sunmaktan mesul bulunduğu ancak konuyla alakalı son kararın ve zamanlamanın üye ülkelerin desteğine muhtaç bulunduğu belirtiliyor.

Yetkili kaynaklara dayandırılan habere göre önlemler arasında İngiliz şirketlerin AB piyasanın tamamında sahip bulunduğu ayrıcalıklı erişim hakkının dondurulması ve Cebelitarık’ın durumuyla alakalı görüşmelerin askıya alınması gibi maddeler bulunuyor.

İngiltere yönünde ise Dışişleri Bakanı Liz Truss Salı günü yaptığı bildirimde AB’nin ticaret uyuşmasıyla alakalı yaptığı son tekliflerin işe yaramayacağını ifade ederek yeni bir uyuşma sağlanamaması halinde tek doğrultulu kararlar almaya hazırlandıklarının sinyalini vermiş ve Brexit ardından Kuzey İrlanda uyuşmasıyla alakalı tehditlerinin civarını artırmıştı.

Açıklamasında, “Çözüm bulunamaması halinde hükümet Kuzey İrlanda’daki durumu istikrara kavuşturmak amacıyla lüzumlu adımları atmaktan kaçınmayacaktır” diyen Truss Avrupa Birliği ile oluşturulan ve aylarca süren görüşmelerin kendilerini geriye götürmekten diğer bir işe yaramadığını ifade ederek yeni belge ve aksaklıklara karşı çıkacağını söyledi.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’un sözcüsü Max Blain ise Çarşamba günü gazetecilere verilen demeçte hükümetin nasıl bir yol izleyeceği konusu ile alakalı net bir karar vermediğini açıkladı. Sözcü Kuzey İrlanda’daki hali “çok ciddi” olarak tanımladı ve İngiltere’nin bölge amacıyla protokole eklenen Brexit ardından uyuşmaların net bir çözüm olmadığı pozisyonunu yineledi.

İngiltere uzun süredir Kuzey İrlanda’ya yollanan malların denetim edilmemesi gerektiğini ve devam edilmesi halinde Brexit ticaret uyuşmasını meydana getiren mekanizmanın bir parçası olan 16. Maddeyi çalıştırmakla tehdit ediyordu. İngiltere oluşturulan protokolün, bölümde uzun seneler süresince devam eden şiddetin sona ermesini gerçekleştiren “Good Friday” uyuşmasını rizikoya atacağını savunuyor.

Diğer yandan Times of London gazetesi Truss’ın görüşmelere olan inancını kaybetmesi ardından uyuşmanın büyük bir bölümünü tek doğrultulu iptal etmek amacıyla yasa tasarısını geçirmek için harekete geçtiğini bildirdi. İngiltere’den gelebilecek bu tür bir hamlenin AB’den daha kuvvetli bir cevapla karşılaşabileceği düşünülüyor.

AB doğrultusunda alıncak rastgele bir kararın 27 üye ülkenin desteğini alması gerektiği ve AB’nin uyuşmanın tamamını iptal edebileceği ya da belli endüstrileri amaç alabileceği belirtiliyor.

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic ise protokoloun uluslararası bir uyuşma olduğu ve üzerinden yine pazarlık etmenin olası olmadığı konusu ile alakalı uyardı. Sefcovic’in bugün Truss ile görüşmesi bekleniyor.