Asya yaban
eşeği genel olarak orta doğu kültürüne ait bir hayvan türüdür. Asya yaban
eşeği, diğer eşeklerden fark olarak; daha iri ve ata benziyor oluşu olmaktadır.
Yaklaşık 190 kilo ağırlığında ve boy olarak da 2 metre civarlarında olmaktadır.
Postları mevsime göre değişkenlik göstermektedir.
Yazın kızıl
kahverengine dönen post, kışın ise sarımsı türde kahverengi postları
olmaktadır. Asya yaban eşeğini tarihte Sümerlilerin evcilleştirdiği
söylenmektedir. Başlıca alt cinsleri; Moğol kulanı, Türkmen kulanı, Fars
kulanı, Hint kulanı ve Suriye kulanı gibi alt cinsleri bulunmaktadır. Asya
yaban eşeğinin genel olarak coğrafyası; iran, Kazakistan, Moğolistan, Hindistan
ve Pakistan’dır.
Son olarak
nesli tükenmekte olan Asya yaban eşeği Çin’de görüldü. Çok yıllar öncesinden
Asya yaban eşekleri daha çok Asya’da yaşamalarına rağmen son yıllarda nesli
tükenme tehlikesi yaşamaya başladı özellikle de en çok tehlike altında olan
türü Kulan olarak bilinmektedir. Nesli tükenme tehlikesi altında olan Asya
yaban eşeği, Çin’in kuzey yönünde ki Moğalistan’a bağlı Mandula Limanı
civarında pek çok sayıda nesli tükenme tehlikesi yaşayan Asya yaban eşeği
ortaya çıkmıştır. Çin de devlet koruması altına alındılar.
Asya yaban
eşekleri aslına bakılırsa normal eşeklerin vahşi akrabası olarak anılmaktadır.
Evcil türde ki eşeklere göre daha iri ve büyüktürler. Buna ek olarak daha
farklı türde karakteristik özellikleri mevcuttur. Afrika eşeklerine daha çok
benzemesine rağmen bu türlerden de ayrılan bazı özellikleri mevcuttur.
Kulaklarının daha küçük olması ve çizgilerinin olmayı ile Afrika eşeklerinden
ayrılmaktadır. Hız olarak saatte 70 km kadar koşabilmektedir. Diğer eşekler
gibi Asya Yaban Eşeklerinin de güçlü yanları çölde dayanıklı olmasıdır. Uzun
süre susuz kalma özelliği olan bu tür eşekler, deve kadar dayanıklı olduğu
söylenemez.
Asya yaban
eşekleri gurup halinde dolaşırlar genelde gurup sayıları 12’yi geçmeyecek
şekilde oluştururlar. Haremini yöneten bir erkek olmaktadır. Ve gurubun
çoğunluğunu dişiler oluşturmaktadır. Asya yaban eşekleri vahşi olarak bilinse
de bölge insanları tarafından evcilleştirilmeye başlanmıştır.