Tasarruf planları bir süreliğine iptal edildi

Fed toplantısının beklendiği ve 75 baz puanlık faiz artırım kararının çıkmasının ardından da piyasalarda volatilitenin gözlemlendiği hafta belirtiler tasarruf eğilimleri incelemesinde; yastık altı altın, nakit, sistem içi altın ve BES, katılımcılar doğrultusunda en çok tercih edilen tasarruf vasıtaları olduklarını gözler önüne koydu.

ING Türkiye ve Ipsos işbirliğiyle oluşturulan Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması'nın 2022 ilk çeyrek sonuçlarına göre, halkın yüzde 18,7'si tasarruf sahibi. Pandemi ile Türkiye ve dünyada artış gösteren tasarruf etme eğilimi, söz hususu incelemenin güncel sonuçlarına göre de yüzde 18,7’lik bu oranla son 1,5 senenin en yükseğinde. Türkiye’de 2017 senesinin Şubat ayından bu yana birkaç aylık istisna haricinde senelik enflasyon yüzde 10’un üstünde çift hanelerde seyrediyor.

Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında; kurlarda yukarıyaya yönlü ilgi çekici hareketlerin gözlemlendiği 2018’de yüzde 1516’larda seyreden fakat 2017, 2019 senelerinde ve 2020’nin ilk yarısında yüzde 1314’lerde kümelenen bir tasarruf sahipliği seviyesi görülüyor. 2020’nin üçüncü çeyreğinde yüzde 20’nin üstüne artan bu oran, o dönemden itibaren yüzde 18’lerde seyrediyor.

2021 senesindan itibaren dünyada da ilgi çekici biçimde artan ve kalıcı duruma gelen enflasyon koşulları, Türkiye’de çift hanelerde seyreden enflasyonun 2022’nin ilk çeyreğinde yüzde 60’ların da üstüne çıkmasına sebep oldu. Temel mal ve hizmet nedenlerine erişimin zorlaştığı ve gelir ile hayat koşullarının baskı altında kaldığı ortamda, inceleme sonuçlarına göre yakın ileride tasarruf gerçekleştirmeyi planlayanların arasında ise önümüzdeki “3 ay içerisinde” tasarruf edeceğini belirtenlerin seviyesi %18’den %16’ya gerilemiş görünüyor. Bu halde gene inceleme sonuçlarına göre “yeterli gelirin olmaması”, tasarruf yapamamanın en mühim nedeni fakat bu sebep 2022 ilk çeyrekte bir önceki çeyreğe göre daha yüksek oranda belirtilmiş vaziyette.

Yastık altı altın ve nakit zirvede

Çift haneli enflasyonun gördüğünüz 2017’den şu zamana kadar kadar geride bıraktığımız sürede; bireysel emeklilik fonları 2020’ye kadar tasarruf aracı tercihi olma yerini önder olarak sürdürse de pandeminin başladığı 2020’den itibaren kademeli olarak gerileme kaydetti. Bireysel emeklilik fonlarını aynı dönemde ikinci sırada izleyen “yastık altı altın ve nakit Türk Lirası ve Döviz” ise 2021 senesi son çeyreği ve 2022 ilk çeyrekte ilk sıraya yükseldi. Tasarruf aracı tercihlerinde bir başka ilgi çeken neden ise; alternatifler arasına 2021 senesinin ilk çeyreğinde dahil olan kripto para birimleri oldu. 2021’in ilk çeyreğinde edindiği payını ileri çeyrekte iki katına çıkaran kripto para birimleri, vardığı seviyesi korumayı 2022’nin ilk çeyreğinde sürdürüyor. TL vadeli hesap; 2017 ilk çeyreğinde bireysel emeklilik fonları ardından yüksek düzeydeki tercih edilme yerini çok sürdüremezken bilhassa düşük faiz siyasetine paralel olarak genellikle yatay ve aşağı yönlü bir trend ile ilerliyor. Sistem içi altın ise bilhassa ons altının ve döviz kurlarının yükselişleri ile ilgi çektiği 2018 ortasından şu zamana kadar olan trendi ile yukarıyaya yöndeki seyri ile ilgi çekiyor. Döviz vadeli hesap ve vadesiz hesap mühim hisseleri ile istikrarlı biçimde yerini korurken, hisse senedi ve fonlar tercihler arasındaki yerlerini çok değiştirememiş görünüyor. Hazine bonosu ve devlet tahvili ise en az tercih edilen vasıta olarak görülüyor.